Gaat het ooit nog wat worden met Ajax en Richairo Zivkovic? Dat zullen veel Ajax-fans zich af hebben gevraagd toen Willem II de huurling de deur wees zo'n week geleden. Ajax probeerde in de laatste dagen van de winterse transfermarkt nog een extra aanvaller aan te trekken. Uiteindelijk krijgt Zivkovic een nieuwe kans bij de Amsterdammers.
Geen Ajax-spits
Ten minste: als je ervan uitgaat dat het handjevol speelminuten die Zivkovic vorig jaar maakte óók als kans gelden. Dat is gek; meer Amsterdams dan Zivkovic krijg je een spits niet. Borst vooruit. Kin omhoog. Zo'n vuile rotgrijns op z'n gezicht. Zivkovic wéét dat hij ontzettend goed kan voetballen en misschien is dat ook zijn probleem. Vorige zomer presenteerde Ajax Arek Milik (Leverkusen) en Zivkovic als nieuwe spitsen. Milik maakte in zijn eerste seizoen een goede indruk en werd door Ajax definitief vastgelegd, Zivkovic ging los in de Jupiler Leaugue, maar mocht niet veel in het eerste elftal opdraven. Hij is volgens Frank de Boer nog niet klaar voor de zware taak die al jaren op een centrumspits van Ajax rust. Die moet niet alleen kunnen scoren. Nee, die moet ook nog kunnen voetballen en wat leuks doen met zijn passing.
Daar valt wel wat voor te zeggen. De percentages liggen misschien dicht bij elkaar; Milik gaf in zijn eerste seizoen bijna het dubbele aantal passes dan dat Zivkovic in zijn laatste seizoen bij FC Groningen deed. Aan de andere kant: als Zivkovic bij FC Groningen dat al bewezen heeft, zou dat bij Ajax – waar hij omringd wordt door betere spelers – al helemaal geen moeten probleem zijn. Milik heeft met zijn assists wel een kwaliteit die Zivkovic niet heeft.
Geen spits
Aan het begin het huidige voetbalseizoen gaat Zivkovic naar Willem II. Een jaartje ervaring opdoen in een systeem dat veel op dat van Ajax lijkt. De Boer verandert zijn opstelling en zet Klaassen achter de spitsen. Dat zorgde vooral in het begin van het seizoen op veel druk op het vijandige doelgebied. De laatste weken heeft Ajax moeite om kansen te creëren. De laatste pass is vaak het probleem. Áls die pass dan goed is en de bal in Miliks voeten komt, is de kans dit seizoen bijzonder klein dat hij de kans afmaakt.
Miliks productie valt of staat dit seizoen met zijn kopdoelpunten. Opmerkelijk genoeg scoorde de Pool vorig jaar niet één keer in de competitie met zijn hoofd en is dit seizoen al goed voor vijf kopgoals. Daar tegenover staat wel een dramatische afwerkscore: bij 5% van zijn schotkansen in de zestien meter staat hij op de juiste plaats om te scoren. Dat deed Zivkovic op zijn zeventiende (en in een aantoonbaar minder elftal) beter.
Wie is er beter?
Maken deze statistieken Zivkovic een betere spits dan Milik? Dat niet. Wel een andere spits. Milik heeft ruimte in zijn rug nodig om zich te laten inzakken en weer in de spitspositie 'te komen'. Met zijn rug naar de goal is nog altijd niet zijn sterkste kant. Kijk maar eens naar de doelpunten van vorig seizoen: het grootste deel werden tussen de 25 en 11 meter gemaakt. Nu Klaassen daar staat, valt die ruimte vaak weg, ook al loopt Klaassen met regelmaat de zestien meter in. Milik staat dus verder naar voren en beschikt dus over een verstopte neus voor de goal.
Zivkovic geeft De Boer dus de optie die Yaya Sanogo eigenlijk moest zijn. Een spits die je in kan brengen en ook een doelpunt kan maken. De enige constante factor die Milik kan overleggen, is het doelpuntenpercentage van schoten buiten de zestien meter (allebei rond 21% van de gevallen doelpunt, ongeveer één op de vijf wedstrijden een goal). Zivkovic is een echte spits: hij scoort alleen maar in het strafschopgebied.
In het veld
Zivkovic en Milik zijn twee verschillende spitsen, maar vertonen op het fysieke vlak wel overeenkomsten. Ze winnen allebei minder (kop)duels dan dat ze verliezen en moeten het allebei niet echt van hun individuele actie hebben. Ajax had in januari wellicht gehoopt op een stormram voor in het laatste kwartier (à la Urzaiz?), maar gaat het dus nu doen met Zivkovic.
Milik is de bewegelijke centrumspits, Zivkovic blijft meer in het midden en zorgt ervoor dat hij op de juiste plek staat om de bal af te werken. Als plan A niet lukt (huidige Ajax-spel met veel diepgaande loopacties van Milik) kan je altijd overstappen op plan B (Zivkovic in de spits en zorgen voor veel druk op zestien meter om doelpunt te forceren). Dat plan B is niet nieuw dit seizoen; een spits die kansen met zijn voeten op een meer regelmatigere basis afmaakt is dat wel.
Statistieken die in dit verhaal gebruikt zijn komen van Squawka en zijn de gemiddelden per negentig minuten.