Dit weekend is Eindhoven het decor van het EK BMX Freestyle. Opvallend genoeg valt dat onder dezelfde vlag van de Europese wielerunie (UEC) die deze maand ook het klassieke EK op de weg organiseert. Waar wielrennen vaak nog geassocieerd wordt met de koers of de sprint op de baan, laat dit EK zien dat de sport een andere kant op beweegt. Urban sporten zijn niet langer een niche op pleintjes of in skatehallen, maar krijgen een volwaardig podium.
BMX staat daarin niet alleen. Ook 3X3 basketball is inmiddels een Olympische discipline, met een gouden plak voor Nederland in Parijs als absoluut hoogtepunt. Het nu al legendarische schot van Worthy de Jong, waarmee de finale werd beslist, staat in het collectieve geheugen gegrift en maakte hem in één klap hét gezicht van de sport.
In Parijs werd breakdance geïntroduceerd als Olympische sport, met battles die niet alleen om moves draaiden maar ook om creativiteit en show. Al is breakdance er in Los Angeles in 2028 alweer niet bij: het geeft aan dat we in een tijd leven waarin sporten sneller in- en uitgewisseld worden.
Sportkoepels in de achtervolging
Sportkoepels haasten zich om in te stappen. Het Internationaal Olympisch Comité, Europese bonden en wereldfederaties nemen urban sporten op in hun programma’s, niet alleen om relevant te blijven bij jongeren, maar ook om te voorkomen dat alternatieve platforms als de X-Games, Dew Tour of Street League Skateboarding de bovenhand nemen.
En het werkt breder door: ook klassieke sporten bewegen mee. In het schaatsen kwam de mass start erbij, volleybal vernieuwt met Queen & King of the Court en in het voetbal trekken de Kings League en de Baller League volle zalen en miljoenen kijkers online. Zelfs het dubbeltoernooi van de US Open kreeg dit jaar een nieuwe opzet. Wie had twintig jaar geleden gedacht dat Tony Hawk vandaag Olympisch kampioen zou kunnen zijn? Wil je het nog gekker? Google dan even op The Savannah Bananas.
Merken en boegbeelden
Merken haken gretig aan. Samsung claimde 3X3 basketball al voor het Nederlandse goud in Parijs. In Eindhoven zijn dit weekend o.a. Oakley, Rabobank, ASML én Red Bull zichtbaar rondom het BMX-park. Vooral Red Bull is niet meer weg te denken: de energiedrank is een vaste waarde in de urban scene, van BMX en skateboarding tot freerunning en breakdance. Hun succes zit in het consequent koppelen van sport aan muziek, cultuur en lifestyle, met events en content die net zo goed in de huiskamer als in het skatepark werken.
Net zo belangrijk zijn de atleten zelf. In urban sporten zijn het vaak de individuele rijders en skaters die het gezicht vormen. Een Logan Martin (BMX) of Nyjah Huston (skateboarden) is niet alleen een sporter, maar ook een merk en contentmaker: met miljoenen volgers op YouTube, TikTok en Instagram, die hun tricks, lifestyle en persoonlijkheid volgen. Hun sponsorportfolio onderstreept dat: Martin rijdt met steun van onder meer Rockstar Energy, Hyper BMX en het kledingmerk LSKD. Huston werkt met Nike SB en Monster Energy, en runt zijn eigen skateboardmerk Disorder.
Voor energiedrankjes, sportkleding en action-sportsbrands zijn dit soort atleten een directe brug naar een jong, digitaal publiek. Zo worden zij rolmodellen die ver buiten de wedstrijden reiken en de sport een gezicht geven dat perfect aansluit bij een nieuwe generatie fans.
Urban kan niet achteroverleunen
We leven sowieso in het tijdperk van nieuwe sporten. Urban opent de deur naar een publiek dat niet meer vanzelfsprekend lid wordt van clubs of verenigingen, maar zijn sport vindt op pleinen, in hallen en online. Urban is daarmee niet alleen een eigen podium, maar ook een vliegwiel voor vernieuwing in de sport. Maar zelfs urban kan niet achteroverleunen: de volgende kandidaat klopt al op de deur. In 2027 organiseert het Internationaal Olympisch Comité in Riyadh de eerste Olympic Esports Games. Het laat zien dat in de sportwereld geen enkele plek een garantie biedt.
)