Bepalen de munten de punten? Dat is hetzelfde als vragen of gras groen is. De financiële achterstand op de 5 Europese topcompetities is zo groot, dat de KNVB en KBVB inzien dat ze ook met een gezamenlijke competitie het gat niet gaan dichten. Ook van het oliegeld in de Russische competitie kun je niet winnen. Gelukkig heeft het voetbal in de Lage Landen andere voordelen ten opzichte van de andere landen, maar meer geld is onvermijdelijk. Hoe zou het er financieel uitzien?
Door: Jan Willem Spaans
Lees hier deel 2 van deze factcheck
Lees hier deel 1 van deze factcheck
De deelnemers
Bart Verhaeghe, de voorzitter van Club Brugge, dropte een hint dat de BeNeLiga 18 deelnemers zou hebben: 10 Nederlandse clubs en 8 Belgische. 11 van de 18 namen zijn al door de KNVB verklapt. De andere 7, 4 uit Nederland en 3 uit België, hebben we zelf ingevuld aan de hand van de begrotingen. Dan komt er ook sportief geen heel gek beeld uit, behalve dan de deelname van Cercle Brugge. Ongetwijfeld zal de 2e club van Brugge vervangen worden door een beter presterende club, maar in dit voorbeeld mogen ze blijven. Dit zijn de begrotingen in miljoenen euro’s.
Het verschil
De BeNeLiga wordt een veel rijkere competitie: de gemiddelde begroting ligt op ruim 37 miljoen euro. Dat is ruim 10 miljoen hoger dan in de Eredivisie, en ruim 13 miljoen meer dan het gemiddelde in de Jupiler Pro League. In de Portugese Primeira Liga is de gemiddelde begroting nu dik 21 miljoen euro. Dat wordt behoorlijk naar beneden getrokken door de kleine clubs: 10 van de 16 clubs hebben een begroting van 5 miljoen of minder. Het geheim van Portugal? Brazilië.
Hele ladingen Zuid-Amerikanen komen voor minimale salarissen voetballen in Portugal, de poort naar Europa. Dat, en een zwakke nationale competitie met een paar goede ploegen is een prima recept voor Europees succes. De bergen geld van de Russen, die is niet te beklimmen. De cijfers zijn wat moeilijker te achterhalen, maar een betrouwbare studie uit 2016 leert ons dat de gemiddelde club in de Russische Premier League 3 jaar geleden al 55 miljoen euro omzet draaide. De trend in het verslag is bovendien dat de omzetten ieder jaar stijgen. Dat er al jaren 2 clubs uitkomen in de Champions League, die ieder jaar lucratiever wordt, doet vermoeden dat de Russen er rijker op zijn geworden.
Nederland en België hebben gelukkig wél een betere voetbalstructuur, met goede jeugdopleidingen en prima scouting. Waar de Russen dure vedetten kunnen betalen, kunnen Nederlandse en Belgische clubs die zelf opleiden of scouten als ze nog te betalen zijn.
Sponsorgeld
Deze begrotingen zijn leuk, maar niet helemaal zoals het zou gaan. We hebben het net al benoemd: niet alle clubs die nu Europees voetbal spelen, blijven welkom. De Europa League geldt in begrotingen als een leuk extraatje, maar deelname aan de Champions League is zonder iets te presteren al goed voor 30 miljoen euro. Met Ajax, KRC Genk en Club Brugge doen er dit jaar 3 clubs uit de BeNeLiga mee aan het lucratieve toernooi, dat aantal zou zeker in het begin naar 2 worden teruggeschroefd.
Positief is dat de KNVB meent dat de inkomsten op een andere manier omhoog kunnen. De voetbalbond meldt vrijdag dat de BeNeLiga de potentie heeft om ‘significant waardeverhogend’ te zijn. Lees: door de krachten te bundelen, kan er flink meer sponsorgeld worden opgehaald. De BBC zocht uit dat de huidige televisierechten de Eredivisie ruim 75 miljoen euro per jaar opbrengen, de Jupiler Pro League is goed voor 80 miljoen. Portugal krijgt ieder jaar liefst 190 miljoen euro, een enorm verschil. Opvallend is dan wel dat we eerder zagen dat 10 van de 16 teams in de Primeira Liga met een kabouterbegroting werken.
Televisierechten
Een nieuwe competitie zou een doelgroep van 28 miljoen mensen bereiken, en bovendien voetbal brengen van een hoger niveau dan nu. Sponsormarkten voorspellen is natuurlijk ondoenlijk. Ajax-sponsor Ziggo kan natuurlijk niks met sponsoring in België zolang het bedrijf niet actief is in dat land. En wat moeten wij in Nederland met Cristal, een biermerk dat het stadion van KRC Genk sponsort, maar in geen enkel Hollands café te krijgen is? Ach, voetbalclubs vinden altijd sponsors, zeker als ze op tv komen.
Cruciaal hier zijn dus de uitzendrechten. Is het ondenkbaar dat de uitzendrechten voor de BeNeLiga evenveel waard zijn als die voor de Eredivisie en Jupiler Pro League? Met alle topclubs, waarvoor het grootste van de kijkers inschakelt, aan boord lijkt het niet idioot om te beweren dat de tv-rechten goed zijn voor 150 miljoen euro per jaar. Feyenoord – Ajax trok bijvoorbeeld meer dan een
miljoen kijkers vorig seizoen, bij VVV – Willem II schakelden 4000 mensen in.
Conclusie
Dit idee is geen dronkenmanspraat. Als je 2 competities die bij de 10 beste van Europa horen samenvoegt, kan de beoogde 6e plaats best gehaald worden. De inkomsten en sportieve prestaties in Europa zullen normaal gesproken allebei stijgen. Het risico is alleen: gaan de supporters het waarderen? Moet je tientallen jaren competitievoetbal overboord gooien om iets beter te zijn, om zo af en toe kans te maken op de Europa League-titel? Het is een afweging die de clubs zelf moeten gaan maken. Dat de potentie er is om het KNVB-doel te behalen, lijkt ons ondanks de te nemen obstakels grotendeels waar.