Jillert Anema vierde deze week zijn zeventigste verjaardag, maar dat betekent niet dat hij binnenkort achter de geraniums verdwijnt. De coach schuift in aanloop naar het olympische seizoen aan bij ex-topschaatsster Marianne Timmer in de Sportnieuws.nl-serie Dromen van Goud. Anema rekent in gesprek met de drievoudig olympisch kampioene af met zijn imago: "Dat realiseren mensen zich niet."
Anema, coach van Team Albert Heijn Zaanlander, is de eerste gast in de nieuwe serie van Timmer met bekende gezichten uit de schaatswereld. De coach loopt al tientallen jaren mee en heeft in die periode een imago gekregen door een aantal uitgesproken interviews. Als Timmer wil weten hoe hij zichzelf zou omschrijven, blijkt dat hij zich goed bewust is van hoe mensen over hem denken.
'Compleet belachelijk' imago
"Vaak word ik omschreven als excentriek, maar ik ben gewoon zo grijs en middle of the road", reageert Anema, die het duidelijk niet eens is met het stempel dat hij heeft. Wat moet Timmer, met wie hij in het verleden ook samenwerkte, zich precies voorstellen bij die omschrijving? "Ik loop al veertig jaar in hetzelfde type kleding. Ik ben zuinig, loyaal en geef niet gauw op."
Anema verbaast zich over hoe andere mensen hem zien en dat gevoel leeft niet alleen bij hem: "Het is ook dat mijn omgeving zegt: ze kennen je niet. Die vinden dat compleet belachelijk." "Excentriek is niet negatief, hè?", countert Timmer.
Toch wil de coach er niets van weten: "Je wordt er naartoe gedrukt. Als je dingen onderzoekt en bekijkt, dan denk je: wacht even, het is beter als we het op een andere manier doen. Ineens hoor je dan niet meer in de massa thuis en duwt men je daar uit. Het is niet zo dat je dat zelf doet."
Ik ben geen aparte man. Ik zit op dit moment al 30 jaar bij dezelfde baas, 40 jaar bij dezelfde vrouw en 50 jaar in dezelfde sport.
"Het is een eenzijdig beeld, maar het is ook iets wat wel in je zit. Anders kan het niet naar buiten komen", erkent de coach. Het bekendste voorbeeld van zo'n 'excentriek' moment is het interview met de Amerikaanse televisie tijdens de Olympische Spelen van 2014. Anema maakte in het gesprek op niet mis te verstane wijze gehakt van de sportcultuur in de Verenigde Staten en zijn woorden gingen de hele wereld over.
Alles met een doel
Ook over zaken in de Nederlandse schaatswereld is hij regelmatig uitgesproken, maar dat is niet zomaar volgens Anema: "Wat mensen zich niet realiseren, is wat je wil bereiken." Timmer wijst hem er gelijk op dat het hem in het verleden 'een hoop gezeik' heeft opgeleverd, maar daar heeft Anema geen boodschap aan.
"Dat telt niet, het gaat om winnen. Ik zeg nooit iets voor een microfoon waar ik niet eerst over nagedacht heb om het wel of niet te zeggen. Jij denkt dan, dat is emotie. Tuurlijk zit dat erin, maar er is vooraf over nagedacht. Dus er is een doel", legt hij uit.
Ophef als wapen
Anema is naar eigen zeggen alleen maar bezig met wat het effect op zijn rijders is. "Ik ben volledig in dienst van de prestatie van de sporter. Als ik naar voren stap, doe ik dat voor de sporter." Ook gebruikt hij de tactiek om tegenstanders zand in de ogen te strooien. "Soms denk ik, de concurrentie heeft hier iets aan. Als ik er dan een belachelijke opmerking achteraan gooi, sneeuwt het onder en hebben ze niet door dat ik iets uitgelegd heb waar ze iets aan kunnen hebben."
Toch zeggen dat soort uitbundige momenten niets over hoe Anema zijn dagelijkse leven leidt. "Er was ooit een interviewer die vertelde: er wordt gezegd dat je een aparte man bent. Dan denk ik: dat ben ik niet. Ik zit op dit moment al 30 jaar bij dezelfde baas, 40 jaar bij dezelfde vrouw en 50 jaar in dezelfde sport."
'De energie is er nog'
Na 50 jaar in de schaatswereld kan er verzadiging optreden, maar bij de 70-jarige Anema is daar geen sprake van. Al ondervindt ook hij de gevolgen van zijn leeftijd: "Ik weet niet hoe ik me moet voelen en ik weet niet of het is wat anderen voelen, maar ik weet wel dat ik alles steeds langzamer doe. Dat gaat geleidelijk aan, in een dalende lijn ga ik naar de achtergrond."
Het zal echter nog wel even duren voordat hij volledig van het toneel verdwijnt, want Anema hoopt zoveel mogelijk successen te gaan boeken in het komende jaar met als hoogtepunt de Olympische Spelen. Hij begint dan ook vol goede moed aan de weg naar Milaan: "Je krijgt steeds meer bagage, maar de energie is er nog."
Dromen van Goud met Marianne Timmer
Drievoudig olympisch kampioene Marianne Timmer spreekt voor de videoserie Dromen van Goud in aanloop naar het nieuwe seizoen met de grootste namen uit de schaatswereld. De gesprekken met schaats(st)ers en coaches geven een bijzonder inkijkje in het leven op en naast de ijsbaan. De eerste aflevering met Anema is hieronder volledig te bekijken en te beluisteren. Dromen van Goud is ook te vinden in je favoriete podcastapp.
)