Bijna zijn hele leven lang loopt Mart Smeets rond in de sportjournalistiek. Het inmiddels 78 jaar oude icoon van NOS Sport maakte in die periode uiteraard van alles mee. Zo ook een duistere fase in het wielrennen van de jaren '90, waarin liegen en bedriegen aan de orde van de dag leek. Het levert een bijzonder verhaal op van Smeets, met een Nederlandse oud-topwielrenner in de hoofdrol.
Voor dat verhaal gaat Smeets terug naar de Tour de France van 1991. De Nederlandse ploeg PDM is een van de deelnemende ploegen. Zij hebben onder meer de ijzersterke Erik Breukink meegenomen naar Frankrijk. Hij hoopt op een mooi resultaat. De start is geweldig, want PDM heeft al vroeg enkele ritzeges te pakken en Breukink doet mee in de top van het klassement.
'Heel trieste' elfde etappe
Maar dan gaat het helemaal mis. In en rondom de elfde etappe stapt de hele ploeg ziek af. Het resulteerde in een affaire van jewelste, mede door het nodige gelieg. Want hoe kon dit? "Dat was heel triest wat daar gebeurde", zo blikt Smeets 34 jaar later terug in de podcast In De Waaier.
Hij vat kort samen wat er aan de hand was. "De hele ploeg zei dat ze wat verkeerd hadden gegeten. Eerst was het bedorven kip. Jan Gisbers, de ploegleider, zei: 'Ik voel het ook al.'" Smeets kent echter de afloop van het verhaal. "We weten allemaal wat daar is gebeurd. Daar zijn verboden spullen verpest geraakt door de arts die ze in het zonnetje op de voorkant van de auto had laten staan."
Intralipid is de boosdoener
Het bleek al snel om Intralipid te gaan. Het middel zou helpen om renners na een zware inspanning te herstellen en werd met een injectienaald toegediend. Het spul bleek echter niet meer goed, waardoor alle fietsers ziek werden. Overigens is het geen verboden doping, maar iets dat werd gebruikt als een soort voedingssupplement. Toch hield iedereen bij PDM zich in eerste instantie van de domme. Ook Breukink claimde eerst tegen Smeets dat het door de kip kwam. "Dat wordt een hele trieste affaire met liegen en dubbel liegen en nog meer liegen", aldus Smeets.
Erik Breukink is eerlijk
Vervolgens doet Smeets uit de doeken hoe Breukink alsnog alles zou opbiechten. "De telefoon gaat. Mart, met Erik. Heb jij wat te doen dit weekend? Ik zeg: 'nee.' Zullen we eten? Goed idee. Nemen we de vrouwen mee? Vrouwen mee", zo somt de journalist het telefoongesprek op.
De waarheid in een restaurant
Uiteindelijk zou Breukink in het restaurant vertellen dat hij niet eerlijk is geweest over de PDM-affaire. "Daar heeft hij tegen mij gezegd, en dat openbaar ik nu voor jullie, 'het spijt me dat ik toen tegen je gelogen heb. Ik wil eigenlijk dat dat niet meer voorkomt. Ik wil ook dat de vrouwen erbij zijn en dat ze dit horen. Maar ik kon niet anders dan meeliegen met de rest.'"
Als Thijs Zonneveld, die de podcast samen met Hidde van Warmerdam maakt, vraag wat Smeets van de eerlijkheid vond is de 78-jarige duidelijk. "Ik had gehoopt dat hij dit zou doen en dus was dit een bevestiging. Als je goed bent opgevoed, en dat was hij, dan ga je daar niet mee rondlopen. Hij deed het als een man."
Succesvolle loopbaan Erik Breukink
Breukink zou zijn beste Tour-prestatie (derde in 1990) uiteindelijk niet meer evenaren. Bij Panasonic, PDM, Once en Rabobank reed hij in de jaren tachtig en negentig een aantal prachtige resultaten bij elkaar. In totaal won hij vier etappes in de Tour, twee in de Giro en één in de Vuelta. Zijn beste klassement zette hij in 1988 neer. Toen werd Breukink tweede in de Ronde van Italië.