Sporters zijn niet altijd alleen druk met winnen. Zo nu en dan dienen ze ook buiten de lijnen voor zichzelf op te komen. En dat komt vaker voor dan je misschien denkt. Zo is er deze week het nieuws over het afschaffen van de medaillebonussen voor TeamNL sporters. De atletencommissie spreekt zicht uit maar pakt voor nu nog niet door. Waar dat wel gebeurde? In de WNBA. In Amerika ging het deze week over de All-Star Game bij de WNBA en dan waren niet de spectaculaire scores onderwerp van gesprek.
Pay us what you owe us
Tijdens de WNBA All-Star Game stonden alle 22 geselecteerde speelsters op het veld in zwarte shirts met dezelfde boodschap: Pay us what you owe us. In een week waarin de onderhandelingen over een nieuwe cao op niets waren uitgelopen, maakten de speelsters van de grootste vrouwenbasketbalcompetitie ter wereld, collectief hun punt. Onder luid gejuich van het publiek werd de boodschap duidelijk. Dit is geen gunst, dit is werk en sporters zijn niet bang om zich te laten horen.
Betaald voetbal = betaald worden
Niet alleen in Amerika eisen sporters hun plek op. Ook dichter bij huis klonk diezelfde strijdlust. Vorig jaar nog, toen de Oranje Leeuwinnen zich voorbereidden op het WK in Australië en Nieuw-Zeeland, liepen de spanningen hoog op. De inzet? Eerlijke beloning. ‘Betaald voetbal = betaald worden,’ was de leus waarmee speelsters zich uitspraken. Ze wilden niet alleen betere premies, maar ook een eerlijke vergoeding uit commerciële deals en een gelijkere verdeling van inkomsten bij het succes van het team.
Staken, zelfs op het witte doek!
Dan rest er soms maar één wapen: de staking. In het Amerikaanse honkbal weten ze daar alles van. In 1994 legden de spelers de ‘bats’ neer, midden in het seizoen. Reden: een conflict over salarissen, revenue sharing en een voorgestelde salary cap. Het gevolg? Geen World Series dat jaar. Voor het eerst sinds 1904. Fans haakten af, sponsors trokken zich terug. Het duurde jaren voordat de sport het vertrouwen herwon. Een krachtig signaal, met een stevig prijskaartje.
Hollywood romantiseerde iets soortgelijks in The Replacements, waarin Keanu Reeves als gevallen quarterback een team van amateurs naar heldendom leidt. Zeker een kijktip als je in deze drukke sportzomer nog een moment over hebt.
Een minuut de benen stil
Soms spreken sporters zich uit tijdens de wedstrijd. In de Tour de France van 2021 gebeurde het nog. Na een reeks zware valpartijen, waarvan een veroorzaakt door een toeschouwer met een kartonnen bord, besloot het peloton tijdens etappe 4 het tempo stil te leggen. Eén minuut lang werd er nauwelijks getrapt. Onder aanvoering van renners als Primož Roglič, Geraint Thomas en Peter Sagan maakten de renners duidelijk: zo willen we niet koersen.
Het racket neer voor mentale gezondheid
Ook naast de baan klinkt het luider. In 2021 trok Naomi Osaka zich terug uit Roland Garros. Niet vanwege een blessure, maar omdat ze niet langer wilde deelnemen aan de verplichte persmomenten. Die bezorgden haar te veel spanning en stress. De organisatie gaf geen ruimte, legde een boete op en dreigde met diskwalificatie. Osaka stapte op. En daarmee zette ze een discussie in gang die de sportwereld lang had uitgesteld: hoe gaan we om met mentale gezondheid op het allerhoogste niveau? Overigens is het voor sporters óók commercieel gezien interessant zich te profileren. Mede om haar ‘uitgesprokenheid’, weet Osaka veel sponsors aan zich te binden. Durven uitspreken loont.
Money talks!
Protest hoeft niet altijd van de sporter zelf te komen. Soms gebeurt het dankzij een sponsor. In 1984 verscheen Michael Jordan in de NBA met felgekleurde Nike-sneakers, terwijl de competitie voorschreef dat schoenen voor minstens 51 procent wit moesten zijn. Elke keer dat Jordan de Air Jordan I droeg, volgde een boete van vijfduizend dollar per wedstrijd. Nike betaalde die boetes, en draaide het om in een marketingcampagne met één simpele boodschap: deze schoen is verboden. De Air Jordan ging in recordtempo over de toonbank en zette een nieuwe standaard voor hoe merken kunnen meebewegen met de speler, en tegelijkertijd het systeem uitdagen. Het resultaat zie je vandaag de dag nog steeds op straat.
Elke twee weken schrijft sportmarketeer Niko Moreno Ruiz voor Sportnieuws.nl over de commerciële (rand)zaken in de sport. Zelf is hij mede-eigenaar van Touché Sportmarketing en contentbureau Box to Box.
)