Schaatslegende Rintje Ritsma maakt nu naam als bondscoach bij de Nederlandse ploeg, maar was in het verleden een topschaatser met meerdere wereldtitels en zes olympische medailles. Zijn impact was buiten de baan misschien nog wel groter, want hij zorgde dertig jaar geleden voor een enorme schaatsrevolutie. Hij werd daardoor zelfs uitgemaakt voor 'geldwolf', zo bleek in gesprek met Marianne Timmer tijdens de Sportnieuws.nl-podcast Dromen van Goud.
In 1995 besloot Ritsma de zogeheten kernploeg van de Nederlandse schaatsbond KNSB te verlaten om op eigen benen te staan. Ritsma begon even later met Sanex zijn eigen gesponsorde schaatsploeg, toen het allereerste commerciële team. Nu wemelt het van de schaatsteams als Team Essent, Team Reggeborgh en Team IKO-X2O, maar destijds was Ritsma's keuze een unieke.
Marianne Timmer weet het nog goed
En niet eentje die hem in dank werd afgenomen, zo blijkt in gesprek met Timmer. Zij weet nog goed wat Ritsma allemaal voor zijn kiezen kreeg. "Er werd je toen verweten dat je een geldwolf was, er waren mensen die jou niet op het ijsbaan wilden hebben om te trainen, trainers stonden zo (met de handen uitgestrekt) op het ijs zodat je niet je training kon afmaken. Dat is natuurlijk heel heftig."
Ritsma kan beamen dat het lang niet altijd leuk was. "Natuurlijk heb ik daar wel enigzins last van gehad, maar het heeft niet veel training gekost. Het was met name bij het Gewest Friesland waar je geweerd werd om op een KNSB-uur te rijden, waar dat als kernploeglid wel mocht. En als individu die zijn eigen richting koos niet."
Ritsma is zelfverzekerd
Toch ging Ritsma er halverwege de jaren negentig voor. Hij was net Europees- en wereldkampioen geworden, dat maakte zijn positie in het schaatsland sterk genoeg om op eigen benen te staan. "Als ik een paar jaar eerder was, was het waarschijnlijk niet gelukt en had ik er niet zo ingestaan. Maar ik was zelfverzekerd, ik wist wat ik kon. Je weet ook wat je marktwaarde is en hoe interessant je kan zijn voor bedrijven."
Loze beloftes van KNSB
Het was niet zo dat de sponsoren vanaf de eerste dag massaal in de rij stonden voor Ritsma. Hij ging weg bij de kernploeg van de bond, nog voordat hij een team met geldschieter had gevormd. Over zijn keuze om te vertrekken bij de bond is hij dertig jaar na dato helder. Volgens hem kwam de KNSB nooit beloftes na. "Zij hadden één tactiek: dat was evalueren na het seizoen, dan ja-knikken en zolang wachten, totdat je op het ijs staat, en dan was het seizoen zo weer voorbij en begon je van vooraf aan. Met alle punten die naar voren kwamen werd gewoon niks gedaan."
Zodoende koos Ritsma eieren voor zijn geld. Hij kondigde aan te vertrekken bij de kernploeg en zou later furore maken met Sanex. Dat besluit veranderde de schaatswereld voorgoed. "Daardoor is er voor Gianni (Romme), Jochem (Uytdehaage), Carl (Verheijen) ruimte gekomen en hebben zij zich ook vreselijk ontwikkeld. Dan zie je al dat het systeem veel breder moest zijn. Het is de vraag of zij, als ze in het gewest hadden gezeten, zich zo hadden kunnen ontwikkelen."
Het systeem werkt nog steeds
Het avontuur bij Sanex bleek zowel commercieel als sportief bijzonder succesvol. Ritsma voegde nog vele titels toe aan zijn palmares en inmiddels wemelt het van de commerciële schaatsploegen. "Daar profiteert het schaatsen nog steeds van", besluit Timmer. Ritsma: "Ik heb het in eerste instantie natuurlijk voor mezelf gedaan en op zich is het mooi dat het systeem er nog steeds is."
Dromen van Goud met Rintje Ritsma
In de Sportnieuws.nl-serie Dromen van Goud gaat schaatsicoon Marianne Timmer in gesprek met grootheden uit de schaatswereld. Met schaatsers, coaches en andere prominenten werkt ze toe naar de Olympische Winterspelen van Milaan in februari 2026. In deze aflevering Rintje Ritsma te gast. Hij won zes olympische medailles, werd meermaals wereldkampioen, veranderde het schaatsland door een ingrijpende keuze én is nu bondscoach bij de KNSB. Beluister de aflevering hieronder of via je favoriete podcastapp.
)