Waarom Johan Cruijff de grootste was
i

ANP

Waarom Johan Cruijff de grootste was

admin • 15:53, 24-03-2016 / Laatste Update: 17:52, 08-01-2024

Sommige sporters staan voor méér dan hun prestaties. Ze vertegenwoordigen een generatie, ze kleuren een land. Ze zijn een voorbeeld, een inspirator en tegelijkertijd zo lekker gewoon een mens dat we allemaal het gevoel hebben dat het een goede bekende van ons is. Johan Cruijff is dat, zeker voor Nederlanders boven de 40. In herinnering: clubicoon, voetbalicoon, sporticoon en ambassadeur van de nuchtere Nederlander, Johan Cruijff (1947 - 2016).

Cruijff is niet alleen een voetballer van wereldklasse, maar vooral ook een man om wie we kunnen lachen en aan wie we ons kunnen ergeren. Een legende met cultstatus: zelfs niet-sportliefhebbers hebben iets met hem. Als zo’n icoon zeer ernstig ziek wordt en vrij snel de strijd tegen kanker moet verliezen, dan leeft het land mee. Dan zijn we allemaal een beetje verslagen.

Als je niet kan winnen, moet je zorgen dat je niet verliest.

Johan Cruijff wordt op 25 april 1948 geboren in Amsterdam. Hij heeft voetbalgenen meegekregen, zou later blijken. Een ongekende tovenaar met de bal. Hij is zonder twijfel de grootste voetballer die Nederland ooit heeft gekend. Zelfs wereldwijd wordt de Nederlander gezien als een van de beste voetballers aller tijden. Cruijff is uitgeroepen tot beste Europese speler van de 20ste eeuw en wereldwijd eindigt hij als tweede achter de Braziliaan Pelé. Ook wordt hij drie keer Europees voetballer van het jaar. De Amsterdammer heeft een heldenstatus bij Ajax en FC Barcelona, maar zijn carrière sluit hij af bij Feyenoord. Het doet zijn status niet slecht. Door zijn jaartje in Rotterdam wordt duidelijk: Cruijff is niet alleen van Ajax, hij is van ons allemaal. In 2004 wordt Cruijff dan ook genomineerd voor de titel ‘De grootste Nederlander’. Daarbij eindigt hij, als, toen nog, enige nog levende Nederlander binnen de top 10, op de zesde plaats.

'Hij is zo lekker gewoon gebleven' is zo'n Nederlandse uitspraak die Cruijff op het lijf is geschreven. Geen sterallures, geen arrogantie. Het tegendeel. Hij maakt geen onderscheid tussen zijn relatie met een televisiepresentator van de NOS en de koffiejuffrouw. Als het even kan, legt hij de koffiejuffrouw nog uit wat buitenspel is.

Voetballen is simpel, maar het moeilijkste wat er is, is simpel voetballen.

Op zijn zesde begint hij met voetballen. Een straatschoffie is het. Op 10-jarige leeftijd wordt Cruijff lid bij Ajax en bij de club uit Amsterdam maakt hij op 15 november 1964 zijn debuut als profvoetballer, in de wedstrijd tegen GVAV. Cruijff is dan 17 en scoort meteen. In totaal speelt hij meer dan 250 wedstrijden in het shirt van Ajax, verdeeld over twee periodes. In die twee periodes wordt Cruijff maar liefst acht keer kampioen. Cruijff verruilt Ajax na negen jaar voor FC Barcelona. Hij wordt in zijn eerste seizoen meteen kampioen met de Catalaanse club. Cruijff scoort 16 keer in zijn debuutseizoen. Na vijf seizoenen houdt Cruijff het voor gezien. Hij gaat in Amerika voetballen en speelt daar twee jaar. Daarna keert de Amsterdammer terug naar z’n geboorteplaats en de club waar hij is opgegroeid. Na twee seizoenen kiest Cruijff ervoor om de pikante overstap naar Feyenoord te maken. Daar speelt hij een seizoen, 33 wedstrijden en 11 doelpunten. Na dat seizoen zet hij definitief een punt achter zijn loopbaan als profvoetballer.

Ik ben het Nederlands belangrijkste exportproduct.

Cruijff maakt op 19-jarige leeftijd zijn debuut voor het Nederlands elftal. Hij scoort meteen in zijn openingswedstrijd bij Oranje. Door zijn uitzonderlijke kwaliteiten is hij al snel de ster van Oranje. Ondanks de onenigheid die hij af en toe heeft met de KNVB wordt hij aanvoerder van het team. Met Cruijff in het elftal plaatst Nederland zich voor het eerst in 36 jaar voor een groot toernooi: het WK 1974. Nederland maakt grote indruk door de goede prestaties en het totaalvoetbal waar Oranje furore mee maakt. Het Nederlands elftal haalt de finale waarin met 2-1 wordt verloren van West-Duitsland. Cruijff wordt uitgeroepen tot beste speler van het toernooi. In 1977 speelt de Amsterdammer zijn laatste interland. Hij komt tot 44 wedstrijden voor Oranje en scoort 33 keer.

Als wij de bal hebben kunnen zij niet scoren.

Cruijff gaat het na zijn loopbaan als voetballer ook proberen als trainer. De Amsterdammer begint, hoe kan het ook anders, bij Ajax. Eerst als technisch directeur, maar als hij zijn papieren haalt ook als trainer. In die functie volgt Cruijff de weg van zijn actieve voetbalcarrière. Hij gaat aan de slag als coach van FC Barcelona. Het team dat Cruijff onder zijn hoede heeft wordt ook wel het ‘Dream team’ genoemd. Hij wint met Barcelona de eerste Europa Cup I in de clubgeschiedenis. Daarmee is hij een van de zes spelers die zowel als speler als trainer de ‘Cup met de grote oren’ wint. Onder leiding van de Nederlander pakt Barcelona vier titels op rij. Na acht seizoenen stopt Cruijff na een conflict bij Barcelona.

Elk nadeel heb zijn voordeel.

Door de jaren heen heeft Johan Cruijff een absolute cultstatus gekregen. Zijn uitspraken in interviews waren onnavolgbaar. ‘Elk nadeel heb zijn voordeel’, is een tegeltjeswijsheid geworden van ongekende populariteit. Cruijffs levensfilosofie is nuchter en positief, maar dat betekent in zijn geval zeker niet zoutloos. In zijn columns in De Telegraaf komt hij vaak scherp uit de hoek. Als commentator bij voetbalprogramma’s is hij jarenlang een populaire gast.

De afgelopen jaren is Cruijff veel in het nieuws vanwege zijn liefdadigheidsinitiatieven. Met de oprichting van de Cruyff Foundation is Johan Cruijff in Nederland één van de eerste (ex)-sporters die zijn naam aan een eigen stichting verbindt. Hij beseft dat sport niet alleen leuk en gezond is, maar onmisbaar voor de gezonde ontwikkeling van elk kind. Met talloze activiteiten helpt hij ook verstandelijk beperkten in hun ontwikkeling. Ook richt hij door het hele land Cruyff Courts op, voetbalveldjes in steden die de jeugd enthousiast moeten maken voor de sport.

Cruijff is een ambassadeur voor het voetbal en voor Nederland. Hij heeft geschiedenis geschreven op het voetbalveld en bleef dat doen tot zijn dood.