)
)
)
)
)
)
Was het alarmerende nieuws over 'kankerverwekkende' kunstgraskorrels nou een hype of niet? Grote kans dat je het overzicht kwijt bent, want de berichten in de media spreken elkaar soms tegen. Maar nee, het is zeker geen opgeblazen verhaal. Laten we het zo samenvatten: er waren hele terechte vragen en er zijn nog steeds belangrijke vragen niet beantwoord.
De Telegraaf trekt dinsdag de totaal idiote conclusie dat de ophef nergens goed voor was. Erger nog, het heeft kwaad gedaan, want 'de kunstgrasrel van afgelopen najaar kost de rubberkorrelbranche miljoenen euro’s'. Leuk dat de Telegraaf voor grootverdieners in de branche opkomt, maar ging het niet om de gezondheid van sporters, met name van kinderen?
Onderzoek RIVM
Als je antwoord wil op de vraag of de rubberkorrels op kunstgrasvelden kwaad kunnen, zou je blind kunnen varen op wat gezondheidsinstantie RIVM zegt naar aanleiding van nieuw onderzoek. Vorige week is daarvan de uitkomst gepresenteerd. Het RIVM zegt: het is veilig om te voetballen of te spelen op kunstgrasvelden met rubberkorrels. Er zitten weliswaar gevaarlijke stoffen in, maar die zitten 'opgesloten' in de korrels. Het maakt niet uit of spelers de lucht rond de korrels inademen, de korrels in de huid komen na een sliding of als er korrels in de maag belanden, aldus de gezondheidsinstantie.
Wetenschappers zijn het niet eens
Klinkt misschien geruststellend, maar er is één artikel dat véél meer aandacht had moeten krijgen. De NOS heeft contact gehad met wetenschappers die betrokken waren bij het onderzoek van de afgelopen maanden en zeggen dat ze het nog steeds niet met elkaar eens zijn. Wél over de onderzoeksresultaten natuurlijk, maar niet over de conclusie dat het veilig is.
Blootstelling aan kankerverwekkende stoffen leidt vaak pas tientallen jaren later tot kanker. Je kunt dat nu nog niet met zekerheid uitsluiten. "Het gaat er om hoe je de onzekerheden beoordeelt en daarom zal de discussie doorgaan", verwacht één van de wetenschappers.
Het artikel in De Telegraaf dinsdag is precies om deze reden zorgwekkend. Het mag toch niet zo zijn dat gemeenten, voetbalclubs en kunstgrasfabrikanten nu ineens doen alsof de vragen over de veiligheid van rubberkorrels op kunstgras onzin waren terwijl wetenschappers het bij lange na niet met elkaar eens zijn.
Asbest
Stel je voor dat media ook zo hadden gereageerd toen de eerste kankergevallen naar buiten kwamen van mensen die met asbest hebben gewerkt. Tot de jaren '80 was asbest een doodnormaal materiaal om te gebruiken in de bouw. Inmiddels weten we dat het in vaste vorm geen kwaad kan, maar het afbreken van bijvoorbeeld een dak met asbest erin, moet onder strenge regels met een gasmasker op. Niet voor niets: asbest inademen is levensgevaarlijk. Nog steeds vallen er in Nederland 900 tot 1.300 doden per jaar.
Zembla-uitzending was grondig
Als je de discussie over rubber op kunstgrasvelden serieus wil nemen, zou je de uitzending van Zembla op 5 oktober nog eens terug moeten kijken. De journalisten van dat programma hielden niet zomaar een microfoon onder de neus van een branchevereniging, maar deden bijvoorbeeld ook onderzoek naar interne communicatie. Banden- en rubberfabrikanten gaven toe dat ze niet de precieze concentratie van gevaarlijke stoffen in hun producten kennen en er wordt ook geen eenduidige controle op hun producten losgelaten.
Controle op korrels
Hier komt de eerste vraag die nog moet worden beantwoord: welke onafhankelijke instantie (dus niet de producent zelf) controleert of de korrels zo veilig zijn als de onderzochte korrels door het RIVM? Deze vraag is vooral terecht na een 'uitzonderlijk geval' in Hendrik Ido Ambacht. Mensen die in de buurt woonden van een nieuw aangelegd veld, werden ziek. Het veld werd gesloten en vervangen nadat buitengewoon hoge concentraties van gevaarlijke stoffen werden gevonden. De vraag is dus vooral: hoe voorkom je nog zo'n geval? Het kabinet gaat na advies van het RIVM in Europa aankaarten dat de normen strenger moeten worden. Prima, maar hoe lang duurt dat nog? En wat gebeurt er tot die tijd?
Lange termijn-onderzoek
Dan nog een vraag: wat voor schade aan de gezondheid veroorzaken de rubberkorrels op de lange termijn? Wetenschappers die betrokken zijn bij het RIVM-onderzoek vinden dat dat moet gebeuren en het is logisch: veel van de 2.000 Nederlandse velden met rubberkorrels zijn pas in de laatste 10 jaar aangelegd. Een vraag die hierbij hoort: wie gaat het onderzoek coördineren? Wetenschappers zouden er al op hebben aangedrongen dat de Gezondheidsraad zich over het onderwerp buigt.
Belangen
Laat één ding helder zijn: aan dergelijke grote verhalen zitten altijd tientallen kanten. Maar vooral de geruststellende woorden van de rubberkorrelindustrie moet je kritisch bekijken. Het belang van grootverdieners is te groot om serieus te nemen. En het belang van gezond sporten, zeker door kinderen, is te groot om niet serieus te nemen.
)
)
)
)
)
)
)
)