)
)
)
)
)
)
Weer was het raak in de Serie A: racistische spreekkoren. Een van de beste spelers van de Italiaanse competitie, Kalidou Koulibaly van Napoli, werd door Atalanta-fans racistisch bejegend. Marten de Roon bood zijn excuses aan, maar er moet volgens Nederlandse kenners van het Italiaanse voetbal veel meer gebeuren om racisme uit Italië te bannen. Sportnieuws.nl sprak met 3 Italianisti. "Bij Atalanta dachten ze: mooi, zo kunnen we die huilebalk weer uit zijn concentratie brengen."
Door: Eimert Pruis
Aan het woord is Jurriaan van Wessem, die samen met Wesley Victor Mak en Willem Haak een schat aan expertise over het Italiaanse voetbal heeft. Maar de in Monaco woonachtige Van Wessem weet meer. De ervaren correspondent is ook op de hoogte van de ins en outs van het Franse en Spaanse voetbal.
"Racisme speelt natuurlijk erg in Italië, maar ook in andere landen. Maar daar wordt het niet zo snel benoemd. Ik vind het een imago-dingetje en de internationale media doet daar ook aan mee. Alles in Italië wordt (terecht) grootgemaakt, maar in Engeland, Spanje en ook Nederland gaat het al snel weer over andere dingen."
Van links naar rechts de Italianisti: Willem Haak, Wesley Victor Mak en Jurriaan van Wessem
Nederlandse commentator verzwijgt racisme
Zo had je vorig seizoen bij Cádiz-Valencia een racistisch incident. Cala van Cádiz schold de zwarte Diakhaby uit en Valencia stapte van het veld. De scheidsrechter wilde snel verder en dreigde met puntenaftrek. Valencia besloot daarna toch weer het veld op te komen om de wedstrijd uit te spelen. "Daar gaat het dan heel even over en daarna hoor je er niets meer over. Zelfs bij de volgende wedstrijd tussen Valencia en Cádiz werd er met geen 1 woord over gerept door de Nederlandse commentator."
'Elke speelronde is het weer raak'
Wesley Victor Mak en Willem Haak zijn het daar niet helemaal mee eens. De 2 Italië-kenners maken samen de podcast Lo Stadio en stellen dat het in Italië ook gewoon veel meer gebeurt. "We hebben het in de podcast bijna elke keer wel over racisme. Elke speelronde is het raak", zegt Mak. Haak schiet hem bij: "Natuurlijk heeft de Serie A dat imago, maar dat wordt niet verzonnen of komt uit het niets. Dat is wel zelf gecreëerd."
'Wijdverspreid en van alle tijden'
Haak heeft zijn scriptie geschreven over racisme in het Italiaanse voetbal. "Vanaf 1992 heb ik alle data naast elkaar gelegd. Het is echt wijdverspreid en van alle tijden. Bij elke club komt het voor."
Extreemrechtse aanhang
Van Wessem ziet dat ook, maar stipt ook wel wat clubs aan waar het gewoon vaker voorkomt dan gemiddeld. Bij clubs met extreemrechtse aanhang bijvoorbeeld. "Verona, Lazio, Cagliari, Atalanta, dat soort clubs. Aan de andere kant zijn racistische scheldwoorden bijna ondenkbaar bij Genoa en Sampdoria."
Lazio-fans keuren in 2016 het gedrag van hun extreemrechtse aanhang af
'Ik weiger het racisme te noemen'
De mediterrane correspondent wil het woord racisme ook niet in de mond nemen. "Ik weiger het sec racisme te noemen. Luister goed, ik keur alles met een racistisch tintje heel erg af, maar supporters doen nu eenmaal alles om de tegenstander uit de concentratie te halen. Als spelers gevoelig zijn en daar op reageren heb je als supporter je doel bereikt. Ik zie het als puur intimideren van je tegenstander."
'Het is gewoon racisme'
"Ik ben het niet altijd eens met Jurriaan", reageert Mak. "Natuurlijk is de insteek dat spelers willen kwetsen en dat ze niet een beetje de racist willen uithangen. Maar als puntje bij paaltje komt, is het toch gewoon racisme. Het slachtoffer bepaalt, vind ik. En dan is het dus gewoon racisme."
Racistisch ontmoedigen
Haak sluit zich daarbij aan. "Je kan het misschien gooien op ontmoedigen van de tegenstander, maar racistisch ontmoedigen blijft racisme. Apengeluiden maken richting een zwarte speler is racisme."
Koulibaly vaak slachtoffer
En waarom dan steeds Koulibaly? De robuuste verdediger van Napoli is vaak mikpunt van racisme en liet zich een paar keer ook uit de tent lokken. Hij kreeg 3 jaar geleden zelfs een rode kaart omdat hij protesteerde bij de scheidrechter nadat hij weer racistisch was bejegend door Inter-fans.
Alles samen
"Bij Koulibaly komt eigenlijk alles samen", denkt Haak. Hij is punt 1, een boegbeeld. Een grote speler en 1 van de beste van de Serie A. Ten 2e is hij zwart, die worden sneller aangepakt. En hij speelt ook nog eens bij Napoli. Dan wordt het arme zuiden erbij gehaald. Heel veel fans hebben een hekel aan Napoli. Territoriaal racisme spreken we dan over."
Koulibaly kreeg in 2018 rood omdat hij klaagde over racisme
'De arme vieze Napolitanen'
Bij zo'n beetje elke wedstrijd van Napoli schreeuwen de fans van de tegenstander leuzen over die arme Napolitanen. "Daar zijn veel nummers over. Dat de vulkaan Vesuvius maar beter zijn werk kan doen en Napels weer met lava moet overspoelen."
Zigeuners
Verschillende soorten racisme spelen dus in Italië. Zo worden spelers uit de balkan zoals Dusan Vlahovic van Juventus constant uitgescholden voor zigeuner. Waar komt dat toch vandaan? Van Wessem vindt Italië als land niet racistisch.
"Kijk 2,8 procent van de joden in Italië heeft de Tweede Wereldoorlog niet overleefd. In Nederland 80 procent. De racistische spreekkoren vallen natuurlijk heel goed aan te pakken. Een heel groot gedeelte van het Italiaanse voetbalpubliek is te goeder trouw en ergert zich er ook aan. Het zijn telkens slechts 500 gekken op een tribune."
Nog steeds dezelfde lage boete
Wat wordt er dan aan gedaan om die 'gekken' aan te pakken? Haak zag toen hij aan zijn scriptie werkte iets opvallends. "De boetes zijn al jaren hetzelfde. Slechts 10.000 euro vaak. Er was al veel racisme in de jaren 80 en 90 en dat is nu nog precies hetzelfde." Van Wessem ziet zelfs dat het erger is geworden. "Dat komt omdat er nu meer donkere spelers zijn. Dan gebeurt het vaker."
'Bang voor de harde kern'
Het blijft dus voorlopig bij boetes. De Italiaanse voetbalbond geeft er niet zo veel reuring aan en de clubs zelf doen ook bar weinig om racisme te bestrijden. "Veel clubs zijn bang voor de harde kern", denkt Van Wessem. De bond doet er weinig aan. De KNVB doet dat veel beter. In Italië wordt het wel op de voorpagina gemeld (al is het klein) en de autoriteiten laten het wel even merken, maar daarna blijft het liggen."
De Serviër Vlahovic wordt standaard door fans van de tegenstander zigeuner genoemd
'Het kankergezwel van het Italiaanse voetbal'
"Er wordt gewoon heel weinig tegen gedaan", vindt Haak ook. "Je moet die slechte supporters wegsnijden. Het is het kankergezwel van het Italiaanse voetbal. Je moet alles eraan doen om dat te verwijderen. Wat ze nu doen is super ineffectief. Ze geven een kleine boete en als het ze af en toe lukt om supporters op te sporen dan krijgen ze supportersverboden die niet gehandhaafd worden."
Spelers doen het veel minder
Op het veld wordt wel streng op getreden. Zeker in de lagere competities in Italië komt racisme op het veld nog wel eens voor. Spelers die racistische uitlatingen doen worden dan direct voor een jaar geschorst en soms zelfs levenslang. "Een supporter voor een jaar schorsen heeft weinig zin, dan moet je er nog 500 schorsen. Dan blijf je bezig." Mak ziet net als Haak een kans bij de boetes. Die moeten veel en veel hoger.
Puntenaftrek?
"Exponentieel hoger zelfs", zegt hij. "Je moet die boetes opvoeren, dat is de enige manier." Van Wessem wil ook hogere boetes, maar denkt ook aan puntenaftrek voor clubs. "Eerst een wedstrijd staken en dan als supporters het nog een keer doen punten aftrekken. Je moet gewoon keihard zijn."
Kinderen schelden met ouders ernaast
"Ik vind puntenaftrek wel ver gaan. Eerste die boetes opvoeren", aldus Mak die net als Haak stelt dat het toch echt diepgeworteld zit in de Italiaanse samenleving. "Het zit in de maatschappij. 'Onze cultuur is beter dan die van mensen die hier aankomen', denken Italianen. We zien soms zelfs kinderen die racistisch lopen te schelden met de ouders ernaast. Als het al bij kinderen gebeurt, zegt dat veel over de opvoeding door de ouders en scholen."
Italiaanse kinderen laten met BUU (Brothers Universally United) in 2019 zien dat ze tegen racisme zijn
'In Nederland zingen we over moeders'
Campanilismo, noemt Mak het. "Dat is een historisch fenomeen dat iedere Italiaanse stad van oudsher erg op zichzelf is gericht. Een eigen cultuur en dialect en er is altijd rivaliteit met het dorp ernaast. Iedereen daarbuiten was vijandig. In Nederland zingen we over moeders, in Italië gaat het altijd over hij en zij. Over hoe anders de rest is."
'Niet iedereen is wit en Italiaan'
Haak ziet dat ook. "In Italië is de migratiestroom later op gang gekomen. Ze zijn daar minder gewend aan mensen uit andere landen. Dat komt nu steeds meer. Hoe moeilijk ze het vinden om daarmee om te gaan komt tot uiting in voetbalstadions. Dat is toch, zeker in Italië, een uitlaatklep voor problemen. Die cultuur moet veranderen. We moeten mensen bewustmaken dat niet iedereen wit en Italiaan is."
Waar blijven de spelers?
Van Wessem vindt tot slot ook dat er wat meer op het veld moet gebeuren. "Spelers moeten ook meer het voortouw nemen. Waarom lopen die niet massaal van het veld? Ik hoor soms zelfs spelers het gedrag van hun ploeggenoten of tegenstanders afkeuren. Ja, zo lossen we nooit iets op."
'Ook een beetje eigen schuld'
"Ja, klopt", zegt Mak. "Als je hoort dat 1 van de grootste Italiaanse voetballers Leonardo Bonucci zegt dat het ook wel een beetje de schuld is van de speler die racistisch bejegend wordt, dan weet je hoe het zit. Dat zegt wel iets over de Italiaanse gedachtegang: als je niet uitlokt dan gebeurt het ook niet."
Bonucci vindt dat slachtoffers van racisme ook een beetje schuld hebben
'Beloning om voorloper te zijn'
"Vanuit de spelers vind ik het goed dat ze van het veld stappen", vervolgt Mak. "Maar dan moet dat wel in samenspraak met de bond gaan", vult Haak zijn vriend aan. "Ja, inderdaad. 9 van de 10 keer is het nu jouw schuld. Het kan je ook nog eens een reglementair verlies opleveren als je weigert verder te spelen. Vanuit de Italiaanse bond, maar ook de UEFA en FIFA moeten er regels komen die slachtoffers van racisme beschermen." Haak: "Precies, dat je wel wordt beloond om voorloper te zijn."
'Ik mis voorvechters'
"Als ik een witte speler bij bijvoorbeeld Cagliari ben, dan zou ik gewoon van het veld stappen", stelt Van Wessem. "Je moet een statement maken. Ik mis voorvechters. Clubs willen niet dat spelers wat doen en de bond bedekt alles met de mantel der liefde. We moeten het met z'n allen doen, niet alleen de donkere spelers. Italië heeft nog een lange weg te gaan."
Voorlichtingscampagnes, maar dan wel goed
Mak pleit voor een cultuurverandering. Hij ziet gelukkig al dat de jongere generaties zich ver houden van racisme. "Maar ja die ouderen die zitten ook nog wel 30-40 jaar in een stadion. Het moet aangepakt worden, bijvoorbeeld met campagnes." Zijn podcastbuddy Haak is het daar helemaal mee eens, al blijft het lastig: Italië en campagnes. "Ja, dan moet je mensen van buiten Italië halen. Anders krijg je zo'n campagne als laatst. Een campagne met 3 apen in de hoofdrol."
De Serie A gebruikte in een antiracismecampagne 3 apen
Sportnieuws.nl bericht uitgebreid over racisme in het (Italiaanse) voetbal. Binnenkort verschijnen ook verhalen met de ervaringsdeskundigen: zwarte voetballers in bijvoorbeeld Italië. Wil je meewerken aan zo'n verhaal? Of heb je vragen, opmerkingen of tips? Mail dan naar: eimert.pruis@sportnieuws.nl
)
)
)
)
)
)
)
)
)