De inmiddels 78-jarige Mart Smeets heeft in zijn leven al heel wat meegemaakt en sommige zaken hebben hun sporen nagelaten. Zo vertelt het Studio Sport-icoon op indrukwekkende wijze over een drama in de Tour de France.
Smeets begint in de podcast In de Waaier over de vijftiende etappe van de Tour van 1995. In de afdaling van de Col de Portet d'Aspet komt die dag een aantal renners zwaar ten val. Onder hen de Italiaan Fabio Casartelli en de Nederlander Erik Breukink. Al tijdens de etappe wordt de televisiekijker verteld dat de Italiaan het niet heeft overleefd.
De renners lijken onderweg niet op de hoogte gesteld te zijn van het drama en de organisatie van de Tour de France blijkt geen idee te hebben hoe ermee moet worden omgegaan. Ritwinnaar Richard Virenque komt juichend over de finish en wordt op het podium uitgebreid gehuldigd.
‘Erik, weet je dat Casartelli dood is?’
"Achter Virenque komt een groepje binnen en in dat groepje zit Erik Breukink", vertelt Smeets. Breukink was die dag op ruim achttien minuten van Virenque de eerste Nederlander die over de finish kwam. “Breukink, die dus op Casartelli heeft gelegen. Dichter bij de dood kun je niet geweest zijn."
"Erik stapt van zijn fiets af en Jeroen Wielaert doet een poging om hem snel iets te ontlokken", gaat Smeets verder. "Wat ik nooit gedaan zou hebben. Ik was altijd degene van: kom eerst maar op adem.”
“Hij zegt: ‘Erik, weet je dat Casartelli dood is?’ Dan zie je Breukink kijken en die zegt ‘Godverdomme’. Nou, voordat Erik Breukink gvd zei, moest er heel wat gebeuren in de wereld hoor. En dat heeft mij zo aangegrepen. Daar ben ik echt niet goed van geweest. Dat er zo weinig aandacht, zo weinig compassie en zo weinig gevoel voor ‘hoe hoort het eigenlijk?’ binnen het peloton en vooral binnen de organisatie van de Tour was."
'Belachelijk etappe'
"Daarna hebben ze die belachelijk etappe van negen uur en dertig minuten gereden", weet Smeets nog. Het peloton wilde er de dag na de dood van Casartelli geen wedstrijd van maken, maar de organisatie van de Tour wilde dat het peloton wel de hele route aflegde. Dit omdat er mensen langs de kant zouden staan, die je niet mocht teleurstellen.
In een traag tempo deden de renners wat hem was opgedragen en net voor de finish waren het de ploeggenoten van Casartelli die zich vooraan melden om als eerste over de streep te komen. Onder hen Lance Armstong. "Het was iets heel bijzonders", besluit Smeets
Interview Erik Breukink
“Ik heb het allemaal gezien”, stamelde de zeer aangeslagen Breukink tijdens het hierboven besproken interview in de microfoon van de NOS. “Ik ken die jongen niet goed, maar ik vind het vreselijk." Tijdens de koers bleek de coureurs inderdaad niets te zijn verteld.
“In de afdaling van de Tourmalet is er nog één van ons gevallen, vlak voor me. Mariano Rojas, die heeft zijn sleutelbeen gebroken, geloof ik. Ik ben stapvoets naar beneden gegaan vanaf de Tourmalet. Want toen ik dat zag, durfde ik helemaal niet meer.” De emotionele Breukink eindigde het gesprek, met het ongeloof nog in zijn stem, met: “Ik weet het niet, ik ben er kapot van.”
Bekijk hieronder de beelden van het interview met Breukink.
Fabio Casartelli pakt in 1992 goud op de Olympische Spelen van Barcelona. Achter hem is het zilver voor Erik Dekker. © Getty Images