)
)
)
)
)
)
Wie o wie gaat de klootzak van Beijing worden? Die vraag stelde oud-schaatser Ben van der Burg vlak voor het begin van de Olympische Winterspelen in een column. Een paar dagen ná de Spelen spraken we met Van der Burg en gaf hij het antwoord.
Nee, 'klootzak' is in dit geval geen belediging. Met 'de klootzak' bedoelt Van der Burg de schaatser die boven zichzelf uitstijgt. Die beter presteert dan iedereen had verwacht. Die iedereen verbluft met een wonder. Sportnieuws.nl sprak met de man die bij het WK allround 1990 zijn eigen klootzakmoment kende: hij werd 2e, achter legende Johann Olav Koss, en won daar de 1.500 meter.
Het klootzaksysteem
Ben van der Burg omschrijft in zijn column 'de klootzak' zo: de persoon die een wonder verricht. Oftewel een sporter die onverklaarbaar goed presteert. Verbluffend goed.
Een jonge sporter doet maar wat (fase 1). Een meer ervaren sporter weet hoe hij moet trainen, eten en rusten (fase 2). De klootzakfase (fase 3) is wanneer een sporter uit fase 2 plots die magie ervaart van fase 1. "Het is een bovennatuurlijk iets", aldus Van der Burg.
We bekijken enkele olympische afstanden. Was Chinese thuisrijder Gao Tingyu bij de 500 meter geen klootzak?
"Hij was een klootzak in de letterlijke zin. Hij had nooit gewonnen als niet ten onrechte valse starts werden toegewezen aan 2 concurrenten."
"Maar dat Gao dit kan, dat wisten we. In mijn definitie van 'de klootzak' moet je echt boven jezelf uitstijgen. Alle logica trotseren. Soms doe je dingen als sporter dat je denkt: hè, kan ik dit, dit slaat nergens op! Het beste klootzakvoorbeeld vind ik Mark Tuitert op de olympische 1.500 meter in 2010. Hij verrichte voor zichzelf een wonder."
Nils van der Poel dan op de 5000 meter en zijn wereldrecord op de 10 kilometer?
"12.30 op een laaglandbaan, dat slaat nergens op, maar kijk je naar de tijd die hij in 2021 reed, dan is het geen shock. Had hij niet zijn trainingsschema gepubliceerd, dan hadden we gedacht: hoe flikt hij dat? Nu weten we dat precies. Hij heeft zijn programma perfect uitgevoerd. Het was puur fase 2, helaas."
"Dat geldt ook voor Irene Schouten op de 3.000 en 5.000 meter. Prachtige zeges, bijna perfecte ritten, maar het mist dat ongrijpbare en mystieke. Ik verbaasde me er niet over."
Ik denk dat het wel duidelijk wordt wie in Beijing het meest boven zichzelf uitsteeg...
"Ireen Wüst. Ja, ze heeft extreem veel gewonnen, maar dat leek verleden tijd. Ze had al 2 jaar geen 1500 meter meer gewonnen. Ze raakt op leeftijd [36 in april 2022], Miho Takagi was de topfavoriet, Antoinette de Jong versloeg haar nog bij het OKT en EK afstanden."
"Toegegeven, ze scoort geen 9 of 10 op de klootzakschaal, maar deze prestatie benadert het meest een wonder. Zij was in Beijing de minst logische winnaar. Ze flikt het hè, Jezus, wint ze ook nog de klootzakprijs!"
In je podcast IJzige Tongen heb je het vaak over het pure en zuivere van schaatsen. Wat bedoel je?
"Bij de schaatsbeweging haal je alle geluk en toeval weg. Schaatsen is de sport waarbij je met de kleinste beweging de hoogste snelheden bereikt. Je zet 1 keer af en je knalt naar voren. Da's uniek en dat is zo puur eraan."
"Om de klootzak te zijn, moet je vertrouwen op die schaatsbeweging en je door niks laten afleiden. Dat is dus niet zo makkelijk. Ireen Wüst zei na haar 1.000 meter in Beijing dat ze zich liet opjagen door Andżelika Wójcik. Ze kon dat zuivere niet bereiken. En dan kan je niet boven jezelf uitstijgen."
Hoe beoordeel je de techniek van Nils van der Poel?
"Het is niet zo prettig om naar te kijken. In de bochten kan ik het nog wel hebben, op de rechte stukken... Kijk, het maakt niks uit, je moet zo snel mogelijk gaan, maar ik vind schaatsen ook een soort kunstvorm. Ik ga ook graag naar danstheater, daar bewegen ze op een manier waaraan schaatsers een puntje kunnen zuigen."
"Kijk Nuis' 1e rondje op de 1500 terug, dat is mooi en zuiver. Van der Poel heeft dat totaal niet. Je ziet hem werken, als Gunda Niemann vroeger. Jeetje, ik kon daar niet naar kijken. Patrick Roest vind ik ook niet zo mooi, met dat wapperhandje, dan denk ik: gast, leg die hand gewoon op je rug."
Je hebt drukke weken achter de rug. Je dook op bij VI Vandaag, Beau, radioprogramma's. Nu lekker terug naar de anonimiteit?
"Ja precies, ik had het nooit allemaal moeten doen. Het was iets te veel. Ik heb ook gemerkt dat ik bij sport de limiet heb bereikt van wat ik interessant vind. Mijn eigenlijke vak is nu technologie, dat vind ik onbeperkt interessant."
"De impact van technologie op de maatschappij is enorm, sport is toch vooral alleen maar leuk. Het waren 2 fantastische weken, nu weer terug naar een andere wereld."
Ben in VI Vandaag:
Ben van der Burg wint de 1.500 meter bij de WK allround 1990:
)
)
)
)
)
)
)
)